عوارض فقر آهن در کودکان

كودكان براي رشد و خونسازي به آهن نياز دارند كه بايد از برنامه غذايي روزانه آنها تامين شود. در صورتي كه كودك بخصوص در 2 سال اول زندگي دچار كمبود آهن شود، سرعت رشد او كم مي شود و بهره هوشي او كمتر از كودك سالم است. قدرت يادگيري و پيشرفت تحصيلي در كودكان مبتلا به كم خوني فقر آهن كاهش مي يابد، مقاومت بدنشان در مقابل بيماريها كم مي شود و مكررا" دچار بيماريهاي عفوني مي شوند.

چگونه از كم خوني فقر آهن مي توان جلوگيري كرد؟

براي پيشگيري از كمبود آهن و كم خوني ناشي از آن در برنامه غذايي روزانه كودك خود از منابع غـــذايـــي حاوي آهن استفاده كنيد. بهترين منابع غذايي آهن، جگر، گوشت قرمز، مرغ و ماهي مي باشند. زرده تخم مرغ، انواع حبوبات مثل عدس و لوبيا، سبزيجات سبز تيره مثل جعفري و اسفناج، انواع مغزها مثل پسته، بادام، گردو و فندق (بعد از 2 سالگي به شرط آنكه كودك به آنها حساسيت نداشته باشد) و انواع خشكبار مانند توت خشك، برگه آلو، انجير خشك، كشمش و خرما منابع خوبي از آهن هستند و مي توان براي تامين آهن مورد نياز بدن در برنامه غذايي كودكان، متناسب با سن آنها از اين مواد استفاده نمود. همچنين براي پيشگيري از كمبود آهن بايد به كودكان خود از 6 ماهگي تا 24 ماهگي قطره آهن به ميزان 10 تا 15 قطره در روز بدهيد.

قطره آهن را چگونه بايد به كودك داد؟

با شروع غذاي كمكي بايد روزانه قطره آهن يا شربت آهن به كودك خود بدهيد كه از ابتلا وي به كم خوني فقر آهن پيشگيري شود. مي توانيد قطره آهن را در عقب دهان كودك بــچكــانــيــد (حتي الامكان قطره را با قطره چكان در دهان كودك بچكانيد و از قاشق براي دادن قطره استفاده نكنيد) براي اينكه دندانهاي كودك سياه نشود، بلافاصله مقداري آب جوشيده خنك شده و يا آب ميوه (بسته به سن كودك) به او بدهيد و با يك پارچه تميز يا مسواك نرم دندانهاي او را بخوبي تميز كنيد. بلافاصله پس از دادن قطره نبايد چاي بدهيد چون آهن موجود در قطره كمتر جذب مي شود. بهتر است قطره آهن را بين دو وعده شير به كودك بدهيد. بخاطر داشته باشيد با خوردن قطره آهن، مدفوع كودك بطور طبيعي تيره رنگ مي شود كه جاي نگراني نيست. اگر كودك قطره آهن را به تنهايي نمي خورد ولي بصورت مخلوط با آب ميوه بهتر مي خورد مي توانيد قطره آهن را در مقدار كمي آب ميوه مخلوط كرده و به كودك بدهيد.

آيا مي دانيد چرا كودكان زير 5 سال نسبت به كمبود ويتامين A حساس تر هستند؟

كودكان زير 5 سال دوران سريع رشد را مي گذرانند وبراي رشد خود به ويتامين A بيشتري نياز دارند. پس اگر در برنامه غذايي آنها منابع ويتامين A به اندازه كافي وجود نداشته باشد بسرعت دچار كمبود مي شوند. بويژه آنكه، در اين سنين معمولا" كودكان بيشتر به بيماريهاي اسهالي و عفونتهاي تنفسي و آلــــودگـــي هاي انـــگلي مبتلا مي شوند ودر اثر اين بيماريها دچار بي اشتهايي شده و غذاي كمتري مي خورند در نتيجه ويتامين كمتري به بدنشان مي رسد و ضمنا" جذب اين ويتامينها در بدن در دوران بيماري كمتر مي شود. در برنامه غذايي روزانه كودك خود از منابع غذايي ويتامين A مثل جگر، زرده تخم مرغ، شير و لبنيات، كره، سبزيهاي زرد مثل هويج، كدو حلوايي و ميوه هاي زرد و نارنجي رنگ مثل آلو، زردآلو، قيسي، خرمالو، طالبي استفاده كنيد كه كودكتان دچار كمبود ويتامين A نشود.

كمبود ويتامين A چه عوارضي در كودكان زير 5 سال دارد؟

ويتامين A براي رشد كودك ضروري است. علاوه بر آن به مقاومت بدن كودك در مقابل بيماريهايي مثل عفونتهاي تنفسي، سرخك، برونشيت، اسهال و ساير بيماريهاي عفوني كمك مي كند و كمبود آن موجب اختلال رشد، كاهش مقاومت بدن و ابتلا مكرر به بيماريها، اختلال در خونسازي، شبكوري و در موارد كمبود شديد آسيب رسيدن به چشم ها و نهايتا" كوري مي شود. كودكاني كه دچار كمبود ويتامين A هستند بيشتر به بيماري مبتلا مي شوند و دوره بيماري در آنها طولاني تر است.

براي پيشگيري از كمبود ويتامين A در كودكان زير 2 سال، بايد از روز پانزدهم تولد تا 2 سالگي به كودك هر روز 25 قطره مولتي ويتامين يا قطره ويتامين A+D بدهيد.

آيا مي دانيد كمبود يد چه عوارضي در كودكان زير 5 سال دارد؟

كمبود يد در دوران جنيني سلامت كودك را مختل مي سازد و در صورتي كه كمبود يد شديد باشد عقب ماندگي رشد مغزي و جسمي كودك، اختلال در راه رفتن و صحبت كردن را بدنبال دارد. قدرت يادگيري در كودكي كه دچار كمبود يد مي باشد كاهش مي يابد و بعدا" منجر به افت تحصيلي او در مدرسه مي شود. بنابراين توصيه مي شود مادران در دوران بارداري آن مقدار نمك را كه مجاز به استفاده از آن هستند حتما" از نوع نمك يددار انتخاب نمايند.

چگونه از كمبود يد در كودك خود پيشگيري كنيم؟

براي پيشگيري از اختلالات ناشي از كمبود يد از جمله اختلال در رشد مغزي و جسمي و كاهش قدرت يادگيري، بايد در برنامه غذايي روزانه از نمك يددار استفاده كنيم. مصرف نمك يددار تنها راه حفاظت شما و كودكتان در برابر اثرات زيان آور و قابل پيشگيري كمبود يد است. اما توجه داشته باشيد كه بطور كلي، نمك بايد كم مصرف شود ولي همان مقدار كم، نمك يددار باشد.